Lễ hội Am chúa- Khánh Hòa và tục thờ mẫu

Lễ hội Am Chúa hay còn gọi là Lễ hội Thiên Y A Na được tổ chức từ ngày mùng 1 đến 3/3 âm lịch hằng năm tại Khu Di tích Lịch sử Văn hóa Am Chúa (núi Đại An, xã Diên Điền, huyện Diên Khánh, tỉnh Khánh Hòa). Đây là dịp sinh hoạt văn hóa linh tính, để người dân Khánh Hòa nói riêng, khách thập phương cả nước nói chung biểu thị tấm lòng "Uống nước nhớ nguồn". Nhớ ơn Bà Mẹ Xứ Sở đã dạy cho dân  khánh hòa  biết cấy cày, trồng dâu, nuôi tằm, dệt vải…
 

Theo truyền thuyết thì Thánh mẫu Thiên Y A Na là người có công dạy dân cày, cấy, trồng dâu, nuôi tằm, dệt vải, chăm lo cuộc sống. Vì vậy Lễ hội Am Chúa là dịp để người dân nơi đây bày tỏ lòng thành kính tri ân Thánh mẫu và cũng là dịp để cầu mong quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, nhà nhà no đủ…
 

Lễ hội Am Chúa diễn ra với các nghi lễ gồm: tế lễ, dâng hương, biểu diễn múa bóng… mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc. Đặc biệt trong lễ hội, Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tỉnh Khánh Hòa sẽ tổ chức biểu diễn nghệ thuật dân gian phục vụ người dân và du khách đến tham dự lễ hội.
 

Kinh nghiệm du lịch Nha Trang | Văn hóa- lễ hội Nha Trang | Ẩm Thực Nha Trang
 

Không chỉ là Di tích lịch sử văn hóa lâu đời, Am Chúa còn gắn liền với lịch sử đấu tranh cách mạng của quân và dân huyện Diên Khánh nói riêng và tỉnh Khánh Hòa nói chung. Hiện nay, trước sân của Am Chúa vẫn còn một cây Mã tiền cổ thụ có tuổi thọ trên 350 năm. 

 

Trong những năm kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, cây mã tiền nhiều lần được dùng làm cột để treo cờ biểu dương lực lượng, khơi dậy truyền thống yêu nước của nhân dân. Sau lưng Am Chúa còn lưu lại dấu vết của lô cốt, giao thông hào bằng đá do thực dân Pháp xây dựng trong những năm chiếm đóng tại đây.
 

Năm 1999 Am Chúa đã được xếp hạng Di tích Lịch sử văn hóa cấp quốc gia.